Dastavej - दस्तावेज़ | मोडी लिपी

I feel honoured to be the first Modi script scholar to provide data for testing the world’s first AI model that can transliterate historical Modi script documents into Devanagari. This AI model has been developed by the IIT Roorkee. The co-first authors are Harshal Kausadikar and Tanvi Kale. The contributing author is Onkar Susladkar from Yellow.AI and this project was led by Prof. Sparsh Mittal from the Indian Institute of Technology, Roorkee. While human oversight and discretion are essential in evaluating the transliterations produced by this model, it is my personal opinion that, with further development, this model will hold significant potential to expedite the process of transliterating historical documents written in the Modi script into Devanagari. Heartfelt congratulations to the entire team on the successful launch of MoScNet and on being acknowledged in the research paper. I am truly proud to have contributed to this historic initiative.

आधीच मोडी ही भरभर लिहिता येण्यासाठी तयार केलेली लिपी आहे. त्यात स्वत:च्या शैलीमुळे लेखनिक नवीन वाचकांसाठी एक-एक आव्हानच उभं करत असतात. पहिल्या वाचनात हा शब्द ‘पचजाग’ असा वाचला जाईल. अगदीच संशयाला वाव नको म्हणून ‘पचनाग, पचफग’ असंही वाचन केलं जाईल. पण मूळ मोडी शब्द आहे - पच्याग. पंचांग हा शब्द पंच्यांग असा लिहिण्याच्या प्रयत्नात लेखनिकांनी शब्दातले दोन अनुस्वार वगळले आहेतच पण ‘या’ ह्या अक्षराचं रुप किती बदललं आहे पहा. मोडीचा अभ्यास करताना शिकलेली अक्षरं आणि प्रत्यक्ष कागदपत्रांमधील अक्षरांमध्ये काय फरक असतो हे वाचनाचा सराव करतानाच कळतं.

'प्रसाद’ हे मराठी साहित्यातील एक मानाचे मासिक म्हणून ओळखले जाते. ह्या मासिकाच्या जून २०१९ च्या अंकात माझा मोडी लिपीविषयी एक लेख प्रसिद्ध झाला आहे. विद्यादात्री वसुप्रदा मोडी लिपी . अवश्य वाचा. @mavipamum मराठी विज्ञान परिषदेचे माजी अध्यक्ष श्री. एम.एन. गोगटे ह्यांनी पुण्याहून फोन करून प्रसाद मासिकामधील माझ्या मोडी लिपीबद्दलच्या लेखासाठी कौतुक केलं. #feelingblessed https://t.co/LL9PedBZYV — Kanchan Karai (@KanchanKarai) May 29, 2019 इमेजवर क्लिक केल्यास लेख डाऊनलोड करता येईल.

दि. २० जानेवारी ते ७ एप्रिल ह्या कालावधीमध्ये पुण्यात आयोजित केलेला मोडी लिप्यंतर कौशल्य प्रशिक्षण वर्ग काल परिक्षा घेऊन संपन्न झाला.

My article on brief history of MoDi script is published in Online Diwali magazine - Kalavishkaar . The article is on page no. 16 . You can read this magazine online or download it.

देवनागरी लिपीची जलद लिपी म्हणून मोडी लिपी ओळखली जाते. मोडी लिपीचा उदय १२ व्या शतकाच्या सुमारास यादवांच्या काळात झाला. यादवांच्या दरबारामध्ये श्रीकरणाधीप या हुद्द्यावर काम करणार्‍या हेमाडपंतांनी मोडीची सुरूवात केली, असे मानले जाते. व्यावहारिक पत्रलेखन करताना लेखणी कमीत कमी वेळा उचलून भरभर लिहीता यावे म्हणून या लिपीची निर्मिती झाली असल्याने या या लिपीमध्ये शिरोरेघ, इकार व उकारांतील र्‍हस्व,-दीर्घ, शब्दतोड, तसेच पूर्णविराम ह्यासारख्या शुद्धलेखनाच्या बाबींकडे विशेष लक्ष पुरवलेले दिसत नाही.

Modi is a cursive variant of the Devanagari script. It was extensively used by the Maratha rulers, and nearly 99% of the correspondence during the time of Chhatrapati Shivaji Maharaj and the Peshwas was written in Modi. The script is believed to have been introduced in the 12th century A.D. by Hemadpant (also known as Hemadripant), the chief minister under the Yadava dynasty of Devagiri. Hemadpant observed that writing letters and maintaining accounts in Devanagari consumed more time. To make writing faster and more practical, he put the Modi script into practice. One of its unique features is that words can be written continuously without lifting the pen. Over time, Modi was widely adopted by the general public, and legal as well as administrative documents were written in this script. Today, around 40 million medieval documents in Modi are preserved across various institutions: the five branches of the Directorate of Archives (Government of Maharashtra), Bharat Itihas Sanshodha...

१. सर्वप्रथम आपल्या दस्तऐवजाची PDF तयार करायची आहे. त्यासाठी झेरॉक्स अथवा सायबर कॅफेवाल्यांकडे असतात तश्या स्कॅनर्सवर आपले दस्तऐवज 300dpi वर स्कॅन करुन घ्यावेत व सर्व फोटोंची मिळून एक PDF तयार करुन घ्यावी. २. ही PDF, WhatsApp क्रमांक 9920028859 वर पाठवावी किंवा kanchankarai@gmail.com येथे इमेल करावी. ३. PDF पाठवताना आपला परिचय लिहावा. जसे: आपले नाव, फोन नंबर, पत्ता इ. फोनवर संपर्क साधायचा असेल तर 9920028859 ह्या क्रमांकावर सकाळी ११ ते सायं. ६ ह्या वेळेमध् ये सोमवार ते शुक्रवार ह्या दिवसांत फोन करुन सविस्तर माहिती द्यावी.