Dastavej - दस्तावेज़ | मोडी लिपी

आधीच मोडी ही भरभर लिहिता येण्यासाठी तयार केलेली लिपी आहे. त्यात स्वत:च्या शैलीमुळे लेखनिक नवीन वाचकांसाठी एक-एक आव्हानच उभं करत असतात. पहिल्या वाचनात हा शब्द ‘पचजाग’ असा वाचला जाईल. अगदीच संशयाला वाव नको म्हणून ‘पचनाग, पचफग’ असंही वाचन केलं जाईल. पण मूळ मोडी शब्द आहे - पच्याग. पंचांग हा शब्द पंच्यांग असा लिहिण्याच्या प्रयत्नात लेखनिकांनी शब्दातले दोन अनुस्वार वगळले आहेतच पण ‘या’ ह्या अक्षराचं रुप किती बदललं आहे पहा. मोडीचा अभ्यास करताना शिकलेली अक्षरं आणि प्रत्यक्ष कागदपत्रांमधील अक्षरांमध्ये काय फरक असतो हे वाचनाचा सराव करतानाच कळतं.

'प्रसाद’ हे मराठी साहित्यातील एक मानाचे मासिक म्हणून ओळखले जाते. ह्या मासिकाच्या जून २०१९ च्या अंकात माझा मोडी लिपीविषयी एक लेख प्रसिद्ध झाला आहे. विद्यादात्री वसुप्रदा मोडी लिपी . अवश्य वाचा. @mavipamum मराठी विज्ञान परिषदेचे माजी अध्यक्ष श्री. एम.एन. गोगटे ह्यांनी पुण्याहून फोन करून प्रसाद मासिकामधील माझ्या मोडी लिपीबद्दलच्या लेखासाठी कौतुक केलं. #feelingblessed https://t.co/LL9PedBZYV — Kanchan Karai (@KanchanKarai) May 29, 2019 इमेजवर क्लिक केल्यास लेख डाऊनलोड करता येईल.

दि. २० जानेवारी ते ७ एप्रिल ह्या कालावधीमध्ये पुण्यात आयोजित केलेला मोडी लिप्यंतर कौशल्य प्रशिक्षण वर्ग काल परिक्षा घेऊन संपन्न झाला.

My article on brief history of MoDi script is published in Online Diwali magazine - Kalavishkaar . The article is on page no. 16 . You can read this magazine online or download it.

देवनागरी लिपीची जलद लिपी म्हणून मोडी लिपी ओळखली जाते. मोडी लिपीचा उदय १२ व्या शतकाच्या सुमारास यादवांच्या काळात झाला. यादवांच्या दरबारामध्ये श्रीकरणाधीप या हुद्द्यावर काम करणार्‍या हेमाडपंतांनी मोडीची सुरूवात केली, असे मानले जाते. व्यावहारिक पत्रलेखन करताना लेखणी कमीत कमी वेळा उचलून भरभर लिहीता यावे म्हणून या लिपीची निर्मिती झाली असल्याने या या लिपीमध्ये शिरोरेघ, इकार व उकारांतील र्‍हस्व,-दीर्घ, शब्दतोड, तसेच पूर्णविराम ह्यासारख्या शुद्धलेखनाच्या बाबींकडे विशेष लक्ष पुरवलेले दिसत नाही.

MoDi is a cursive variant of the Devanagari script. MoDi script is extensively used by Maratha Rulers. All the correspondence of Chhatrapati Shivaji Maharaj and Peshwas' time is written in MODI. MoDi script was introduced in 12th century A.D. by Hemadpant AKA Hemadripant who was a chief minister during the kingdom of Yadavs of Devgiri.